Jak wyznaczyć stawkę za kilometr w transporcie?
Samochód ciężarowy - czynniki wpływające na stawkę za kilometr transportu towarów
Stawka za km za usługi transportowe zależy od kilkunastu czynników, a jej końcowa wysokość jest efektem skomplikowanego zestawienia różnych danych liczbowych: przebytej odległości, ceny paliw, opodatkowania, jak i rodzaju przewożonego ładunku, który ma przewieźć samochód ciężarowy. Stawka za kilometr zaczyna się właśnie od ustalenia, jaki pojazd będzie potrzebny. Większa ładowność to niższa cena na kilometr, ale wyższe koszty związane z utrzymaniem pojazdu.
Na stawki transportowe wpływają również inne, dodatkowe koszty związane z samą trasą. Mosty, promy, opłaty za korzystanie z dróg ekspresowych - to wszystko może podnieść cenę za przejazd, zwłaszcza w przypadku transportu międzynarodowego.
Jaka jest cena za kilometr i tonę transportu?
Cena za kilometr to dość elastyczny wskaźnik, zależny od wielu zmiennych. Często używaną miarą w branży transportowej jest także koszt transportu jednej tony na kilometr (tonokilometr), o którym jeszcze wspomnimy.
Ile kosztuje kilometr transportu w 2025 roku w Polsce? Spoglądając na stawki na giełdzie transportowej można uśrednić kwoty: wynoszą one od około 3 zł do 7 zł za kilometr, w zależności od długości trasy, rodzaju pojazdu oraz charakterystyki ładunku. Ceny na krótkich dystansach są zazwyczaj wyższe, a wynika to z kosztów związanych z częstymi zatrzymaniami i mniejszą efektywnością paliwową. Z kolei na długich trasach oferowane są bardziej konkurencyjne stawki, ponieważ operatorzy optymalizują koszty na większe odległości.
Skoro jesteśmy przy liczbach, to warto nadmienić, że o 23,5 % wzrosła w ubiegłym roku liczba ofert na giełdzie transportowej w stosunku do roku 2023, a stawki za przewóz drogowy towarów wzrosły średnio o ponad 10% (w okresie od stycznia do listopada 2024 roku). Szkopuł w tym, że tempo wzrostu stawek i tak nie nadąża za coraz wyższymi kosztami prowadzenia biznesu transportowego, a przecież w bieżącym roku pojawią się kolejne obciążenia, m.in. dostosowanie opłat drogowych do norm emisji CO2 w kolejnych krajach oraz wzrost kosztów pracowniczych.
Jak obliczyć stawkę kilometrową w transporcie ciężarowym?
Aby ustalić stawkę kilometrową, trzeba wziąć pod uwagę wszystkie koszty związane z realizacją zlecenia. Jak to zrobić w praktyce?
- Koszt paliwa, czyli jeden z głównych składników. Obliczając stawkę należy uwzględnić średnie zużycie paliwa na danej trasie i jego aktualną cenę rynkową.
- Koszty operacyjne pojazdu, a więc naprawy, ubezpieczenia, amortyzacja pojazdu.
- Koszty pracy kierowcy, które mogą być ustalane na podstawie stawki godzinowej lub dziennej.
- Opłaty drogowe i inne dodatkowe koszty, zwłaszcza w przypadku transportu na długich trasach międzynarodowych i np. przy transporcie ładunków ponadgabarytowych.
- Koszty załadunku i rozładunku, które są różne w zależności od charakterystyki towaru, a także od lokalizacji.
Wróćmy jeszcze do pojęcia tonokilometr. Jest to jednostka miary pracy transportowej, określająca ilość pracy wykonanej przez transport jednej tony ładunku na odległość jednego kilometra. Jak obliczyć tonokilometr? Wzór jest prosty: należy pomnożyć masę ładunku w tonach przez odległość przewozu w kilometrach. Wskaźnik ten jest przydatny do porównywania wydajności różnych środków transportu lub do oceny efektywności różnych tras przewozowych.
Stawki za km - wzór
Podstawowy wzór na stawkę kilometrową wygląda następująco:
Stawka za km = (koszt paliwa + koszt pracy kierowcy + koszty utrzymania pojazdu + opłaty drogowe + koszty związane z ładunkiem) / liczba kilometrów.
Pamiętaj, że rzeczywista cena za kilometr zależy od wielu zmiennych i jest podatna na wahania. Musisz regularnie aktualizować dane i monitorować zmiany cen paliw, kosztów ubezpieczeń czy opłat drogowych w różnych krajach, a także dbać o to, by dokładnie obliczyć kilometry i pomyśleć nad trasą danego transportu.
Jakie są konsekwencje niewłaściwego doboru stawki za kilometr?
Ustalenie stawki za km wymaga wiedzy i bezbłędnych obliczeń. Czy warto sugerować się konkurencją lub zdobywać rynek zaniżając cenę? Niekoniecznie, bo pochopne działania oznaczają poważne konsekwencje dla każdej firmy transportowej. Zbyt niska stawka może prowadzić do strat, gdyż koszty transportu nie będą pokrywane, więc pojawi się problem z płynnością finansową i trudności w utrzymaniu konkurencyjności na rynku. Z kolei zbyt wysoka stawka może odstraszyć potencjalnych klientów, szukających jak najkorzystniejszych ofert. Niemniej jednak trzeba stale kontrolować dane liczbowe, by nadążać za wzrostem cen transportowych, by każdy przejechany kilometr przynosił zyski, a nie generował straty.