Często pojawia się pytanie o różnice pomiędzy zezwoleniami: licencja spedycyjna a licencja transportowa. Pierwsza dotyczy organizowania przewozów, czyli koordynacji i zlecania transportu innym przewoźnikom. Druga odnosi się do sytuacji, w której przedsiębiorca sam wykonuje przewóz własnymi pojazdami. Oba dokumenty funkcjonują obok siebie, a wiele firm potrzebuje ich jednocześnie, oczywiście w zależności od rodzaju prowadzonej działalności.
Funkcją licencji spedycyjnej jest także zapewnienie transparentności rynku, bo to dzięki niej kontrahenci mogą mieć pewność, że współpracują z firmą, która posiada odpowiednie kompetencje, kwalifikacje i zaplecze finansowe.
Licencja stanowi gwarancję legalności oraz wiarygodności. Jej posiadanie otwiera drogę do podpisywania umów z przewoźnikami i klientami, którzy wymagają od swoich partnerów spełniania wszystkich wymogów prawnych. Kolejną zaletą jest bezpieczeństwo prawne. Licencja spedycyjna pełni rolę zabezpieczenia, ponieważ chroni przed konsekwencjami prowadzenia działalności niezgodnie z prawem. Posiadając ten dokument, przedsiębiorca działa w sposób zgodny z regulacjami, co zmniejsza ryzyko sankcji administracyjnych i finansowych. Dzięki licencji firma może rozwijać się na szerszą skalę, ponieważ zezwolenie to umożliwia świadczenie usług w transporcie międzynarodowym i daje dostęp do nowych rynków.
Obowiązek posiadania licencji spedycyjnej dotyczy przedsiębiorców zajmujących się organizowaniem przewozu rzeczy. Jeśli Twoja działalność polega na zlecaniu transportu innym przewoźnikom, musisz posiadać odpowiednie uprawnienie.
Licencja spedycyjna jest wymagana również w przypadku osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą w branży TSL. Nawet jeśli skala działalności jest niewielka, brak licencji wyklucza możliwość legalnego funkcjonowania na rynku. Jest więc nie tyle obowiązkiem, co standardem rynkowym, bo klienci i partnerzy biznesowi po prostu oczekują od swoich kontrahentów formalnych uprawnień.

Uzyskanie licencji wiąże się ze spełnieniem określonych warunków formalnych. Wnioskodawca musi złożyć dokumentację potwierdzającą zdolność finansową, odpowiednie kwalifikacje zawodowe oraz brak przeciwwskazań prawnych do prowadzenia działalności gospodarczej.
Licencja spedycyjna i wymagania z nią związane to również posiadanie osoby zarządzającej transportem, która ukończyła odpowiednie szkolenia i zdała egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe w spedycji i transporcie. To gwarantuje, że firma posiada kompetencje potrzebne do planowania i nadzorowania przewozów.
Ważnym elementem procesu uzyskania licencji jest także kwestia zabezpieczenia finansowego, rozumiana jako konieczność posiadania środków lub gwarancji bankowej, które potwierdzają zdolność firmy do pokrywania bieżących zobowiązań. W transporcie drogowym wymaga się 9 000 euro na pierwszy pojazd i 5 000 euro na każdy kolejny, a w przypadku działalności spedycyjnej stosuje się zbliżone mechanizmy oceny stabilności finansowej. Instytucje wydające licencję wymagają przedstawienia zaświadczeń z banku lub gwarancji ubezpieczeniowych, które to potwierdzają.
W Polsce wnioski składa się do Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego (GITD). To instytucja odpowiedzialna za wydawanie licencji zarówno dla firm działających na rynku krajowym, jak i międzynarodowym. Cały proces rozpoczyna się od złożenia wniosku wraz z wymaganymi załącznikami. Niezbędne są m.in. dokumenty potwierdzające zdolność finansową, kwalifikacje zawodowe oraz niekaralność osoby zarządzającej transportem. Wniosek można złożyć osobiście, listownie lub drogą elektroniczną.
Licencja spedycyjna jest wydawana na czas określony. W Polsce obowiązuje od 5 do 10 lat, w zależności od okresu wskazanego we wniosku. Po upływie tego terminu konieczne jest złożenie kolejnego wniosku i ponowne spełnienie wymagań formalnych.
Jeśli zastanawiasz się, jak uzyskać licencję spedycyjną, pamiętaj, że procedura wymaga starannego przygotowania. Każdy brakujący dokument wydłuża czas rozpatrywania sprawy. Dlatego najlepiej wcześniej sprawdzić listę wymaganych załączników na stronie GITD i przygotować kompletną dokumentację.

Wysokość opłaty zależy od rodzaju licencji i czasu, na jaki jest wydawana. Opłata podstawowa obejmuje wydanie dokumentu, a dodatkowo należy liczyć się z kosztami związanymi z przygotowaniem dokumentów finansowych czy uzyskaniem gwarancji bankowej. Jeśli firma decyduje się na licencję międzynarodową, koszty są wyższe niż w przypadku krajowej. Warto jednak traktować je jako inwestycję w rozwój i możliwość działania na większą skalę. Brak licencji uniemożliwia bowiem zawieranie legalnych umów spedycyjnych. Do kosztu licencji spedycyjnej należy doliczyć także wydatki administracyjne związane z obsługą procesu. W praktyce całkowita kwota uzyskania licencji może się różnić w zależności od liczby wymaganych dokumentów i zakresu działalności, jaką planujesz prowadzić.
Prowadzenie działalności spedycyjnej bez wymaganego zezwolenia wiąże się z poważnymi konsekwencjami. Kara za brak licencji spedycyjnej to przede wszystkim grzywna finansowa, której wysokość zależy od skali nielegalnej działalności.
Oprócz sankcji finansowych przedsiębiorca naraża się na postępowanie administracyjne i cofnięcie możliwości prowadzenia działalności w przyszłości. Organy kontrolne mogą zakazać dalszego świadczenia usług spedycyjnych do momentu uzyskania odpowiedniego dokumentu.
Nie można zapominać także o odpowiedzialności cywilnej. W przypadku sporów z kontrahentami brak licencji może pozbawić firmę ochrony prawnej i utrudnić dochodzenie roszczeń. Dla wielu partnerów biznesowych taki stan rzeczy oznacza zerwanie współpracy i utratę zaufania.